Sıra dışı hayatlar nerede yaşanıyor?

Adele Tahtakale Escort Van Reeth köşe müellifi filozof ve radyo programcısı bir Fransız Amerikalı felsefeci Stanley Cavell ın çalışmalarına dayanarak sıradanlık kavramı üzerine araştırma yapıyor Denemelerinden birinin alt başlığını Mutluluğun Peşinde olarak belirleyen Reeth Stanley Cavell la buluştuğu bir akşam yemeğinde filozofa sıradanlığı soruyor fakat net bir karşılık alamıyor Sonunda hayatı boyunca ona yol gösteren eşlik eden yazarlarda filozoflarda sıradanlık hakkında tatmin edici bir tanıma rastlamamanın verdiği hayal kırıklığını yaşıyor

Kitap boyunca Sokrates ten Henry David Thoreau a Emerson dan Jack Kerouac a toplumun kültür birikimine katkı sunan farklı sanat kollarından birçok filozof muharrir ve sinemacının kanılarını okuyoruz Ancak kitapta sıra dışı olan şey müellifin içinde büyüyen bir öteki canlı bebeği tek vücutta atan iki kalbin onda uyandırdığı his yoğunluğu bayanın yaratıcılığı Müellifin bayan olması kadınlık hallerine değinmesi yazdıklarına ayrıyeten bir samimiyet katıyor Reeth tek çocuğu ve birlikte yaşadığı adamın üç çocuğuyla bağını yer yer otobiyografik öğeler taşıyan anlatımını farklı başlıklar atlında kaleme almış Kürtaj olmadan evvel uzandığı ultrason muayenehanesinde tabibin karnında ikiz olduğunu söylediğinde Reeth daha evvel verdiği kararı gözden geçiriyor Bu benim hareketimi iki defa daha mı besbelli kılıyordu Yahut iki defa daha mı zorlaştırıyordu Böylesine kıymetli bir karar evresinde öncüllerinin yazdıklarına başvuruyor bir sefer daha düşünüyor Ebe sözünün Fransızcadaki karşılığı bilge bayan Sokrates ruhu doğurturken ebe vücutları doğurtur Lakin her ikisi de doğurmaya hazır olanlarla meşguldür yalnızca Nihayetinde her ikisi de doğurmanın her vakit acı içinde gerçekleştiğini bildiklerinden bu acıyı uyandırmanın ve dindirmenin tekniklerini bilirler Reeth doğurmaya acıya ve acısının tekrar dindirilmesine hazır mı

Doğum mevt hastalık göç evlilik ya da bir yakının kaybı ayrılık ya da bir travma sıradan hayatlarımızın tarafını değiştiren değerli yol ayırımları Başımıza gelen her berbat olayda geçmişe sarıyoruz hayatımızdaki birçok şeyi tekrar gözden geçiriyoruz o an bulunduğumuz yerde önümüzü tıkayan problemde görmezden geldiğimiz yok saydığımız birden fazla şey bize kendini yeni baştan sorgulatıyor Nerede yanlış yaptım sorusu yeni yol arayışında zihnimizde çınlıyor

Kitapta biz okurları da sıradan hayatın dışına çıkaran birçok kısımla karşılaşıyoruz Bilhassa bir yerde muharririn niyetleri zihnimde domino tesiri yarattı Uzun müddet birebir yerde kaldığımda ya da ziyadesiyle uygun tanıdığım insanların yanında sıradan hayat birden teğe beklenenin tersine büyük bir şiddetin yerine dönüşüyor güya ipe asılan bir ceset salonun ortasında dikiliyormuş ve emel hiçbir şey olmamış üzere yaşamaya devam etmekmiş üzere Bu durum çok erken başladı rastgele bir anda beni tiksindiren neredeyse hiçbir şey in bu doygunluğu yüzün ortasına inen aparkatlar üzere karşıladığım otomatik cümleler Beşerlerle yakınlaştıkça bu şiddete daha çok maruz kalıyorum Daima birebir yere varan telaffuzlar söylendiği anda devasa bir bıkkınlık uyandıran evvelce iddia edilen sözler Beşerde böylesine ağır hisler uyandıran bireye yeni yollar açan mevcut durumuna katlanmak zorunda bırakmayan hiç kuşkusuz okudukları bu minvalde kurduğu hayat

Kitabı kenara bıraktığımda sevinç haz memnunluk kavramları üzerine düşünürken yakalıyorum kendimi Olaylar ve yaşananlar karşısında duyarlılığımız arttıkça bu üç his bir anda ortadan kalkıyor geride yalnızca acının tortusu kalıyor Lakin hiçbir his daima değil bunu biliyoruz hepsi farklı biçimlerde birbirini tetikliyor hüzün olmasa memnunluk anlamsız olacaktı her şey zıddıyla var olabiliyor Bakış açımız hislerimizin yoğunluğunu belirleyen en aktif duruş olsa gerek

Pascal İnsanın tüm bahtsızlığı tek bir şeyden ileri gelir o da bir odada sakin kalmayı bilmemesidir diyor bir noktada çağdaş kent beşerinin çıkmazına kapı aralıyor Uyuşturucunun alkolün antidepresanların çok kullanımı insanın içinde bulunduğu durumdan uzaklaşma eforundan öteki ne olabilir Günümüzde sıradan olan bize sıradan gelen ancak bizi memnun etmeyen birçok şeyi yıkmalı ve yerine sıra dışı ömürler yapılar anılar oluşturmalıyız tahminen de tek meselemiz bu Gerimize bakmadan bu denli yıl kurduğumuz dişimizden tırnağımızdan arttırdığımız fakat karşılığında kocaman bir ömür verdiğimiz işimizi alışkanlıklarımızı bir kalemde geride bırakmalıyız Bunu yapmak cüret ister ne yazık ki yaşadığımız bize yaşatılan hayatlar daha en baştan bu yüreği elimizden alıyor yerini endişeyle dolduruyor Elde kalan tek şey teslimiyet çaresizlik Bu noktada sıradan hayatların konforuna sığınıyor herkes üzere olmak için kazananı olmayan bir yarışta nefes nefese koşturuyoruz Tahminen de sıra dışılığın göz kamaştırıcı ömrünü ne değerine olursa olsun önümüze bir amaç olarak koymalı ya da içinde bulunduğumuz hayata başkaldırmalıyız

Kitap okura sıradan hayatlar üzerine farklı bir bakış açısı sunuyor Kitabın son sayfasını çevirdiğimde fikirlerimi tekrar şekillendirmeye çalışıyorum sıradan olmayanı arıyor sıradan olmayan üzerine baş yoruyorum Güzel hayatımız boyunca yaptığımız şey sıradan olmayanın peşinde gitmek değil mi ya da herkes üzere mi olmak

Günler sonra George Elliot un ‘Middlemarch’ isimli romanından altını çizdiğim birkaç cümleyle karşılaşıyorum İnsanların tümüyle sıradan hayatlarına dair keskin bir görüşümüz ve sezgimiz olsaydı bu çimenlerin büyüme sesini ve sincapların kalp atışını duymaya benzeriydi Sessizliğin karşı sınırında duran bu uğuldamadan ölmemiz gerekirdi İşte bu yüzden ortamızda en süratli olan ortalıkta aptallık yumağı olarak isimlendiriliyor Bu durumda sıradan hayat ne vakit nerede nasıl başlıyor ya da bir hayatın sıradan olduğuna kim karar veriyor biz mi en çok yanılanlar olarak buna katiyen karşı çıkan da biz değil miyiz Karşı mı Neye Pekala kim bizi sıra dışına çıkarabilir ya da sıra dışı hayat dediğimiz ömürler nerede yaşanıyor