Kömürcü: Altılı Masa HDP’li seçmenlerin oy vermesini arzu etmek zorunda, yoksa kazanamıyor

Altılı Masa’nın seçimden sonra da ülkeyi bir ortada yönetebileceği izlenimi vermesi gerektiğini, önderlerin aday belirleme etabındaki telaffuzlarının farklı noktalara çekilebilecek açıklamalar olduğunu, aday konusunda daha ihtimamlı olmalarının gerektiğini belirten Kömürcü, “Daha da ötesi siz sevin sevmeyin, isteyin ya da istemeyin ancak ilan edeceğiniz ortak cumhurbaşkanı adayına HDP’li seçmenlerin oy vermesini istek etmek zorundasınız, yoksa kazanamıyorsunuz. Birebir durum iktidar için de geçerli. Bu durum yokmuş üzere davranılamaz” dedi. Kömürcü sorularımızı şu formda yanıtladı:

Altılı Masa’nın dokuzuncu toplantısı 28 Kasım’da gerçekleşecek. Neredeyse bir yıl evvel kurulan masa, kaba bir hesapla ayda bir defa toplanmış olacak. 12 Şubat’tan bu yana Altılı Masa nereden nereye geldi?

En başta şunu kabul etmek gerekir. Beklentiler çok yüksek. Türkiye seçime gidiyor ve bilhassa muhalif seçmenler çok huzursuz. Bu seçimin kaybedilmesi durumunda Türkiye’nin gidebileceği nokta konusunda kaygılar var. Hasebiyle Altılı Masa’ya çok fazla mana atfediliyor. Beklenti ne kadar büyük olursa tatmin olmama durumu da o kadar büyük olabiliyor.

‘HÂLÂ BİR ORTADA DURABİLDİKLERİNE NAZARAN BAŞARISIZLIK YOK’

Önce artılardan başlamak lazım. Başlı başına altı siyasi partinin bir ortaya gelmesi, birlikte hareket edebiliyor olması Türkiye siyaseti için kıymetli ve manalı. Hâlâ bir ortada durabildiklerine nazaran ortada bir başarısızlık yok. Bir yere geldi, ancak nasıl geldi? Biz Türkiye siyasetinde şuna çok alışkınız. Bir sürü şey kapalı kapılar gerisinde, diplomasiyle yürütülüyor. “Orada her şey pişiyor, bu başkanlar gelip de bize daha çarpıcı anlatmıyor” üzere algılıyoruz. Ancak benim gördüğüm kadarıyla o denli değil. Bu toplantıların hepsi önemli, samimi, gerçek hususların konuşulduğu, öncesinde çok da pişmemiş problemlerin başkanlar ortasında tartışılarak olgunlaştırıldığı yerler. Türkiye siyasetinin genelini incelediğimizde olumlu bir tablo. Fakat tekrar de bence çıkan sonuçlar siyasal bağlantı manasında seçmene çok daha tesirli anlatılabilirdi. Çok daha güçlü bir halde vurgulanabilirdi.

‘BİRTAKIM TARTIŞMALARIN ÇOK DAHA KOLAY ÜSTESİNDEN GELİNEBİLİRDİ’

Bazen kamuoyunun görüşüyle kamuoyunu yönlendiren kanaat liderlerinin görüşü her vakit tıpkı olmuyor ancak biz kanaat liderlerinin görüşlerine daha çok maruz kaldığımız için gerçeği onun üzerinden kurmaya başlıyoruz. Kanaat başkanlarının daha yeterli bilgilendirildiği, onlarla birlikte daha çok iş yapıldığı bir durum yaratılabilmiş olsaydı, tahminen daha şeffaf olunabilseydi; son iki ayda Altılı Masa’ya dair çıkan birtakım tartışmaların çok daha çarçabuk üstesinden gelinebilirdi.

‘3 SEÇMENDEN 2’Sİ PARLAMENTER SİSTEME GERİ DÖNMEK İSTİYOR, DAHA GÜÇLÜ ANLATMAK GEREKİRDİ’

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem her ne kadar birileri tarafından eleştiriliyor olsa da, “Türkiye’de vatandaşların bu kadar gerçek meseleleri varken ekonomik olarak gerçek tahlil teklifleri lisana getirmek gerekir” dense de bu iştirak stratejik açıdan manalı. Altı benzemezi bir ortaya getirebilmek için en yanlışsız ortak hissede burası. Öte yandan seçmenlerin de bu türlü bir talebi var. Biz ölçümlerimizde net görüyoruz. 3 seçmenden 2’si parlamenter sisteme geri dönmek istiyor. Bunun içinde iktidara oy veren seçmenlerin bir kısmı da var. Bunu süreç içerisinde daha güçlü anlatmak ve vurgulamak gerekirdi.

‘ANLAŞAMIYORLAR GALİBA’ TARTIŞMASI BAŞLADI’

Altılı Masa’nın süreç içerisinde yıprandığı değerlendirmeleri de yapılıyor. 290 günlük süreç içerisinde yapılan toplantıların rutinleştiğine dönük de tenkitler kayda geçti. Masanın erken kurulduğunu düşünüyor musunuz?

Altılı Masa bence birinci toplandığı gün değil süreç içerisinde kuruldu. Birinci bir ortaya geldiklerinde her mevzuyu konuşup, uzlaşıp ya da tartışmış değillerdi. Bu kademeye gelebilmek için bu sürece muhtaçlık vardı. Ki hala mühlete muhtaçlık olduğu da görülüyor. Bir periyot ortak cumhurbaşkanı adayı konusunda “Her şey çok net lakin açıklamıyorlar, yıpranmasın diye bekliyorlar” algısı vardı. Lakin son bir aydır “anlaşamıyorlar galiba” tartışması başladı. Hasebiyle belirli bir vaktin geçmesi gerekiyor. Birtakım açılardan eleştirmek çok yanlışsız lakin birtakım açılardan da neden bu türlü olduğunu anlamak gerekir.

‘YIPRANMASIN DİYE GECİKTİRİLEN CUMHURBAŞKANI ADAYI, GECİKTİKÇE YIPRANMAYA BAŞLIYOR’

Bir mevzuyu kamuoyu önünde ne kadar tartıştırırsanız, bunu tahlile bağladığınızda bunun heyecanı sönmüş oluyor. Ekonomistlerin lisanıyla söylemek gerekirse piyasalar bunu satın almış oluyor. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi açıklamak için altı ay çalıştığınızda aslında herkes o açıklamanın geleceğini bildiği için özel bir şey olmadığını düşünüyor. Benzeri bir sürecin cumhurbaşkanı adayı konusunda da olma riski var. Yıpranmasın diye geciktirilen cumhurbaşkanı adayı geciktikçe yıpranmaya başlıyor.

‘KAZANMA TARTIŞMASI ZİYAN VERİYOR’

Peki masanın süreç içerisinde yıprandığı değerlendirmeleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Size nazaran de yıprandıysa, “şuradan yıprandı” dediğiniz yer neresi?

Burada üç noktayı dikkate almak gerekiyor. Birincisi şu; bu masanın dağılmaması ve seçime kadar bir ortada gitmesi, bir cumhurbaşkanı adayının ardında durması seçimin kazanılması açısından olmazsa olmaz. Bu masa dağılırsa muhalefet seçimleri kazanamaz. Burada bir tutarsızlık sergilememek gerekiyor. Seçmenin zihninde “Acaba dağılır mı” niyetini oluşturacak açıklamalar, karşılıklı atışmalar olmaması gerekiyor. Zati muhalif seçmen çok huzursuz, kaybetmekten çok korkuyor. Kazanma tartışması ziyan veriyor.

‘ALTILI MASA’NIN SEÇİMDEN SONRA DA ÜLKEYİ BİR ORTADA YÖNETEBİLECEĞİ İZLENİMİ VERMESİ GEREKİYOR’

İkincisi, bundan daha kıymetli. Türkiye’de seçmenler, seçim olduktan sonra istikrarın bozulmayacağına ikna olmak istiyorlar. Bu masa seçim gününe kadar bir ortada olur, yeni cumhurbaşkanını seçtirir, iktidarı gönderir lakin seçimin sonraki günü kendi içinde birbiriyle rekabet etmeye başlarsa Türkiye yine istikrarsızlaşır. Türkiye toplumu o kadar borçlu bir toplum ki. Bu istikrarsızlık dehşetinin kaynağında da bu yatıyor. Münasebetiyle Altılı Masa’nın seçimden sonra da ülkeyi bir ortada yöneteceği izlenimini vermesi gerekiyor.

‘LİDERLER FARKLI NOKTALARA ÇEKİLEBİLECEK AÇIKLAMALAR YAPIYORLAR’

Üçüncüsü; lisan açısından sorun var. Vakit zaman önderler farklı noktalara çekilebilecek açıklamalar yapıyorlar. Cumhurbaşkanı adayının açıklanması konusunda kimileri, “Seçim günü tarihi muhakkak olsun adayımızı çabucak açıklayacağız” diyor. Bu seçmende, “Aday konusunda zahmet yok demek ki, aday aşikâr fakat yanlışsız vakti bekliyorlar” diye düşündürüyor. Lakin çabucak gerisinden öbür bir başkan “kazanabilecek adayı arıyoruz” dediğinde iki telaffuzun ortasında önemli bir açı farkı var. Ve seçmenin zihni karışıyor. Seçmen tarafından bu açılardan masa problemli ve kriz varmış üzere algılanıyor.

‘ADAY KONUSUNDA DAHA İHTİMAMLI OLMAK GEREKİR’

Bu yanlış bir strateji mi? Seçmen önderlerin adaylık konusunda ağız birliği yapmasını mı bekledi?

Her mevzuda değil tahminen fakat adaylık konusu çok kıymetli bir bahis. Altılı Masa’nın ortak cumhurbaşkanı adayı kendi başına kâfi oya ulaşamıyor. Tıpkı vakitte HDP seçmeninin de takviyesini alması gerekiyor. HDP’yle girilen birtakım polemikler, Kürt seçmenlerin hissedebilecekleri şeylerle ilgili bütün açıklamalar çok kıymetli ve partilerin bu mevzuda çok dikkatli olması gerekiyor. Natürel ki kelam birliği her vakit mümkün olmayabilir lakin aday konusunda daha ihtimamlı olmak gerekir.

‘SON BİR AYA KADAR ADAYLA İLGİLİ ÖNEMLİ BİR HENGAME OLDUĞU KANAATİNDE DEĞİLDİM’

Seçmenlerin beklentisini söz ettiniz. Adaylığı açıklama konusunda Altılı Masa gecikti mi?

Bana kalırsa gecikti. Bu tartışmaların olacağını seçmenin öngörmediğini düşünüyorum. Seçmen Altılı Masa’nın bu mevzuda net olduğunu, günü geldiğinde açıklayacağını bekliyordu. Son iki ayda seçmenin edindiği izlenim “masa dağılır” değil ancak “cumhurbaşkanı adayı konusunda galiba anlaşamıyorlar” hissi oluştu. Son bir aya kadar adayla ilgili önemli bir arbede, çatışma ve arbede olduğu kanaatinde değildim. Bu tartışmaları izlediğimde gördüğüm şey siyasetin kendisi. Siyaset bir güç çabasıysa aktörlerin kendi durumlarını güçlendirmek için yürüttükleri bir tartışma olduğunu düşündüm, düşünüyorum. Oradaki bileşenler kendi oy oranlarının ötesinde masaya bir tartı koymaya çalışıyorlar. Bu da önümüzdeki devirde iktidar nasıl şekillenecek tartışmasında sizin gücünüzü belirliyor.

‘YOL KAZASI OLDU’

Altılı Masa’ya yeni bir sandalye ekleneceği tartışması hiç yapılmıyordu. Ta ki Bağımsız Türkiye Partisi Genel Lideri Hüseyin Baş’ın iştirak ve UYGUN Parti’nin buna dayanak talebi gündeme gelene kadar. Bu fikir masaya götürüldü lakin yeni bir sandalye eklenmedi. Genişlemeye dönük adım atılmaması Altılı Masa’nın avantajı mı, dezavantajı mı oldu?

Bence bu tartışmanın çıkması Altılı Masa’nın önemli dezavantajı oldu. Altılı Masa, “Biz oturacağız, çalışacağız, kazanacak ve Türkiye’yi yönetecek cumhurbaşkanını belirleyeceğiz, seçilmesini sağlayacağız, Türkiye’nin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçişinin programını yazacağız” vaadinde bulunuyor. Bunları yaparken Altılı Masa’ya en çok gelen tenkit, “Vatandaşın en hayati sıkıntılarına dair bir şey söylemiyorsunuz” eleştirisi. Altılı Masa bunlarla mesai harcamak yerine BTP’yi alıp almamayı tartıştığında bu vatandaşın zihninde soru işareti yaşatıyor. Vatandaşın gündemi hiç bu değil. Altılı Masa yedi mi olacak sekiz mi olacak hiç umurlarında olduğunu zannetmiyorum. Çok değerli şey seçimin kazanılması, geçiş sürecinin uygun yönetilmesi. Bence orada bir yol kazası oldu. Masanın geneli berbat bir puan aldı.

‘KEMAL KILIÇDAROĞLU MASANIN SÖZCÜLÜĞÜNÜ YAPAN BİR KONUMDA’

İktidar kanadı HDP’yi de kastederek Altılı Masa’ya dair, “Altı artı bir” nitelemesi yaptı, yapıyor. Bu periyotta masanın değerli sacayaklarından YETERLİ Parti’nin HDP’ye yönelik reaksiyonunu gördük. Buna iktidar kanadı mı taraf verdi? Altılı Masa HDP noktasında nasıl bir tavır benimsemeliydi?

Altılı Masa’nın içindeki altı partiden beşi çok rahat kendi ismine konuşabiliyor. Sessiz olan parti Cumhuriyet Halk Partisi. Zira Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Genel Lideri olarak değil, güya Altılı Masa’yı bir ortaya getiren, sözcülüğünü yapan bir pozisyonda. Hatta bir adım öteye gidelim bir ortak cumhurbaşkanı adayıymış üzere davranıyor, telaffuzlarını bunun üzerine kuruyor. Burada bir şeyden feragat ediyor. Kendi partisini büyütmek yerine ortak bir şeyi büyütmeye çalışıyor. Meğer onun dışındaki partiler kendi partilerinin gücünü de korumak ya da artırmak için çeşitli telaffuzlarda bulunuyorlar.

‘HDP’Lİ SEÇMENLERİN OY VERMESİNİ DİLEK ETMEK ZORUNDASINIZ, YOKSA KAZANAMIYORSUNUZ’

HDP üzere meşakkatli ve sıkıntı bir bahiste partilerin tek tek konuşması yerine masanın sözcüsü pozisyonunda üzere algılanan Kemal Beyefendi üzerinden o alaka ve bağlantının sürdürülmesi hem tek tek partilerin yıpranmasını pürüzler hem de Altılı Masa’nın baş karışıklığı imajını pürüzler. Daha da ötesi siz sevin sevmeyin, isteyin ya da istemeyin lakin ilan edeceğiniz ortak cumhurbaşkanı adayına HDP’li seçmenlerin oy vermesini dilek etmek zorundasınız, yoksa kazanamıyorsunuz. Tıpkı durum iktidar için de geçerli. Bu durum yokmuş üzere davranılamaz. O halde bu süreç iki tarafa da ziyan vermeden geçirilebilir.

‘PSİKOLOJİK ÜSTÜNLÜĞÜN MUHALEFETE GEÇEBİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM’

CHP önderi Kılıçdaroğlu’na ait “Altılı Masa’nın sözcüsü” sözünü kullandınız. Bu “sözcülük” tam manasıyla gerçekleşebildi mi yoksa masadaki partilerin temsilcilerinin açıklamaları bu “sözcülük” halinin motivasyonunu mu kırdı?

Son devirde bu türlü bir motivasyon kırıklığı ya da hayal kırıklığı var üzere geliyor bana. Şöyle de geliyor; üste hakikat daima yükselen bir çizgi olmaz. Oy oranlarında da siyasi meslekte de gerçek hayatta da olmaz, zikzaklar olur. İki aydır iktidarın toparlamak için bir şeyler yaptığını görüyoruz. Muhalefet içinde de birtakım tartışmalar yaşandığını görüyoruz. Bunlar yaşanacak ve ocak, şubat üzere muhalefetin adayını, programını ve projelerini netleştirmiş bir biçimde rüzgârın yine muhalefetten tarafa eseceğini, hayal kırıklıklarının süratle onarılabileceğini, ruhsal üstünlüğün seçmen nezdinde de muhalefete geçebileceğini düşünüyorum.

‘MASA BÜTÜN PARTİLERE, SAHİP OLMADIKLARI SEÇMEN KÜMELERİNDE MEŞRUİYET SAĞLIYOR’

Kamuoyu araştırmalarıyla seçmenlerin nabzını da yakından tutuyorsunuz. Altılı Masa’nın kurulduğu günden bu yana alacağı oya dair değişimler neler? Anketlerde masanın oy oranı yükseliyor mu?

Altılı Masa kendi aritmetik toplamından daha kıymetli bir şey. Altılı Masa’daki altı partinin oylarını yan yana topladığımızda bulduğumuz sayıdan daha değerli bir şeyi simgeliyor. Masa bütün partilere, sahip olmadıkları seçmen kümelerinde meşruiyet sağlıyor. Örneğin Kılıçdaroğlu’nun bu masada Ahmet Davutoğlu, Ali Babacan ve Temel Karamollaoğlu ile oturuyor olması CHP’nin muhafazakâr seçmenlerden aldığı oy oranını artırmayabilir lakin hem onlara sesini iletmesini sağlar hem de seçimden sonra iktidar el değiştirirse yeni iktidarın toplumsal meşruiyetini artırır. Türkiye’nin yüzde 50’sinin iktidarı, toplumun, ideolojik yelpazenin çabucak hemen tamamının temsilcisi olma imkanını sağlar.

‘SON İKİ AYDA KAZANABİLİR Mİ TARTIŞMASI BAŞLADI’

Muhalefetin oy oranıyla iktidarın oy oranı olarak bakacak olursak; şubattan eylül ve ekime kadar muhalefet oylarında bir artış gözlemledik. İktidarın oylarının daha düştüğü bir tablo gözlemledik. Mümkün cumhurbaşkanı adayları olarak da sorduğumuzda örneğin Kemal Kılıçdaroğlu’nun temmuz ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 8 puan önüne geçtiğini gördük. Ki bundan bir yıl evvel bu oran baş başaydı ve seçmenler “kazanabilir mi” tartışması yapıyordu. Masa kuruldu ve altı yedi ay bu tartışma bitti. Sorduğumuz bütün mümkün adaylar Erdoğan’a fark atıyordu. Son iki ayda tekrar “kazanabilir mi” tartışması başladı. Bence bunun ilacı ortak adayın muhakkak olmasıdır. Ortak aday muhakkak olduktan sonra tüm başkanlar ve muhtemel adaylıkta ismi geçen belediye liderleri ardında durursa, muhalefet bir yanılgı yapmazsa seçimi kazanma ihtimalleri çok yüksek.

‘CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN BU ALTI BAŞKANIN BİR ORTAYA GELMESİNDEN ÇOK RAHATSIZ’

İktidar kanadının kurulduğundan bugüne Altılı Masa’ya bakış açısını nasıl değerlendiriyorsunuz?

İktidarın siyasal ataklar yapması çok doğal. UYGUN Parti’nin Altılı Masa’dan ayrılıp Cumhur İttifakı’na katılacağını düşündüğünüz için değil lakin kamuoyunun zihnini bulandırmak için bu tıp ataklar yapabilirsiniz. En başından itibaren Cumhurbaşkanı Erdoğan bu altı önderin bir ortaya gelmesinden çok rahatsız. Altı önderin tıpkı masada olması “seçmen kaybederim” tedirginliğinden çok muhalefetin bu formda bir ortaya gelip meşruiyet sağlaması rahatsız ediyor. Son seçimlerde Saadet Partisi’nin Millet İttifakı’nda olması aman aman oy getirmedi ancak öteki bir şeyi sağladı.

‘İKTİDARIN YÜZDE 50+1’İ BULMASI ÇOK ZOR’

Son iki aydır çabucak hemen bütün araştırmalar iktidarın, bilhassa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yine seçilmesinin çok güç olduğunu ortaya koyuyor. Yüzde 50+1’i bulması çok güç. Bugün azınlıkta olan aslında iktidar. Münasebetiyle Erdoğan’ın bugüne kadar en âlâ yaptığı şey oylarını artırmak, yeni seçmen kümeleri kazanmak değil. Karşı tarafı bölerek, bir grup siyasi mühendislikler yaparak seçim kazanma atakları oldu. Artık de misal hesaplar içinde olunduğu görülüyor. Bir atılım Altılı Masa’nın dağılması, bir başkası tutarsızlık imgesi vermek.

‘ALTILI MASA’DAN BİRİSİ KALKIP KARŞI TARAFA GEÇSE SEÇMENLERİNİ GÖTÜREBİLİR Mİ?’

Bir müddettir kamuoyu araştırmaları yapıyoruz. “Altılı Masa’dan biri kalkıp karşı tarafa geçse seçmenlerini götürebilir mi?” “Tercih ettiğiniz parti ittifak tercihini değiştirse ne yaparsınız” diye sorduğumuzda bilhassa muhalefet tarafından iktidar tarafına geçişte çok önemli reaksiyon var. Örnek olarak söylüyorum; UYGUN Parti’ye oy veren birisi parti ittifak tercihini değiştirirse onunla gidecek diye bir durum yok. Partiler de bunun, kendi seçmenlerinin reaksiyonlarının farkında.

Yani Altılı Masa’dan Cumhur İttifakı’na geçen bir siyasi parti seçmenlerini bu ittifaka götüremiyor.

Tamamını götüremez.

İktidar kanadı, en gelebilir kitleyi UYGUN Parti olarak mı görüyor?

Gelebilirlikten çok masadan koparılsa masaya ziyan verecek öge DÜZGÜN Parti olduğu için buradan bir strateji kurulmaya çalışılıyor. Hem UYGUN Parti-HDP tartışması hem de Kemal Beyefendi üzerinden “kazanabilir- kazanamaz” tartışması CHP ile ÂLÂ Parti ortasında bir uyuşmazlık varmış izlenimi yarattı. En yumuşak karın üzere algılandıkları söylenebilir.

ALTILI MASA’NIN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

Son olarak size nazaran Altılı Masa’ya bugünden baktığınızda en avantajlı ve en dezavantajlı istikametleri nelerdir?

Altılı Masa’nın, genel olarak muhalefetin en avantajlı yanı iktidarın kendisi. Yüzde 50-50 kutuplaştırma stratejisiyle ülkeyi yönetip sonra bunu yüzde 30-35 aralığına geriletmiş bir iktidar var. Tekrar kazanmak istiyorsa kendisini yine yüzde 50’ye çıkarmak zorunda olan ya da muhalefeti yüzde 35’e indirmek zorunda olan iktidarın kendisi. O yüzden muhalefetin eli bu manada çok rahat, çok büyük avantajı var. Altılı Masa’nın en büyük dezavantajı da bunu sağlayabilmek için bölünmemesi, bir ortada kalması gerekiyor. Bunu yaparken HDP seçmenini de ikna edebilmesi gerekiyor.