ANTALYA – Kaleiçi Antik Kenti’nde Helenistik çağdan başlayarak Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine mesken sahipliği yapan 2 bin yıllık surlara yıllar evvel oyuk açılarak, ahşap çerçeveli bir cam yerleştirildiği ortaya çıktı. Antik kente ait resmi kayıtlarda, ahşap doğramanın Antalya’da Muratpaşa ilçesine bağlı Kaleiçi’nin Kılınçarslan Mahallesi’nde 96 ada ve 27 parsel numaralı özel bir mülkte kayıtlı olduğu belirlendi.
Bir villanın Akdeniz’e ve Mermerli Plajı’na bakan cephesinin alt kısmında yer alan kapıyla ilgili kayıtlar, yarım asır önceye dayanan ihmali ortaya çıkardı. Surlardaki tahribatın 70’li yıllarda yapıldığı ve o günden beri onarıma yönelik bir adım atılmadığı öğrenildi.
BİR BALIKÇI TARAFINDAN YAPILMIŞ
Kaleiçi’nin onarım uygulamalarını yapan mimar Nejat Üreğen, surlara açılan camın 70’lerde orada yaşayan bir balıkçı tarafından yapıldığını belirterek, “Bu kapı, 1992 yılında yürürlüğe giren Kaleiçi Müdafaa Gayeli Uygulama İmar Planı’ndan evvel yapıldığı için evrakta cezai süreç bulunmuyor. Daha sonra yapılan incelemede surların üzerinde açılan bu kısım, üst tarafında bulunan, bir doktora ilişkin özel mülke dahil edilerek ilgili plana işlenmiş” dedi.
‘RÜZGARI ENGELLİYOR’ DİYE YIKTIRILDI
M.Ö. 160-138 yılları ortasında karar süren Bergama Hükümdarı 2. Attalos tarafından kurulduğu söylenen, Pompeius’un donanma merkezi olan ve Hadrian’a adanan anıtsal kapısıyla bilinen Antalya Kalesi, 3 kere genişletildi. Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde de elden geçirilen surların bir kısmı Cumhuriyet’in birinci yıllarında devrin valisi ve belediye lideri Haşim İşcan tarafından ‘rüzgarı engelliyor’ gerekçesiyle yıktırıldı. Kaçak faaliyetlerle tekraren tahrip edildi. Helenistik çağdan başlayarak Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı periyotlarına tanıklık eden kaleden geriye bugünkü Kaleiçi Surları kaldı.
ALANYA KALESİ’NDE DE YAŞANDI
Kaleiçi Surları’nın Selçuklu devrine tarihlenen kısmındaki bu yarım asırlık tahribat, 2019 yılında Alanya Kalesi’nde yaşanan benzeri bir olayı hatırlattı. Villasının duvarına bitişik 2 bin 100 yıllık surlara pencere açtırıp korkuluk yaptıran Avusturyalı Walter Godina, tabirinde yaptırdığı tüm süreçlerin yasal müsaadeye tabi olduğunu savunmuştu.
Kale surlarındaki konuta 1985 yılında yerleşen Godina’ya, “Müzeye bilgi verdim” dese de müsaadesiz müdahaleden yargılanmış, hakkında cezai süreç yapılmıştı. Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Şurası Lideri ve Alanya Kalesi Hafriyat Lideri Prof. Dr. Osman Eravşar’ın ısrarlı teşebbüsleri ile kamulaştırılıp tamir edilen surlar, müdafaa altına alınmıştı.
