Maggie Harrison
Yeni yılın birinci gününde, Stanford Üniversitesi’nden birkaç bilim insanı, global çaplı bir kitlesel yok oluş krizini tartışmak hedefiyle CBS televizyonunda yayınlanan “60 Dakika” isimli programda, program sunucusu Scott Pelley’e konuk oldu. Sıkıntı şu ki; hiç kimsede verecek güzel bir haber yoktu.
Stanford Üniversitesi’nde biyolog olarak vazife yapan ve gerçekleştirdiği araştırmalar ekosistemlerde vakit içinde yaşanan değişimleri haritalandırmak emeliyle fosil kayıtlarını kullanmayı içeren Tony Barnosky, CBS’te yaptığı açıklamada, çalışmalarının, mevcut jenerasyon tükenme oranlarının, Dünya’nın dört milyar yıllık bilinen yaşamsal tarihinde tipik olarak görülen oranın yaklaşık 100 katına kadar yükseldiğini gösterdiğini aktardı.
KİTLESEL TÜKENME ORANLARI KORKUTUCU SEVİYEYE ULAŞTI
Barnosky’nin aktardığı kadarıyla, bu kadar hızlı bir nüfus kaybı, Dünya’nın şu anda dinozorların yok oluşundan beridir en makûs kitlesel yok oluş devrine şahit olduğu manasına geliyor. Ve Dünya’nın şahsen kendisi kitlesel yok oluş hadiselerinden pek çok defa kurtulmuş olsa da, o devirlerde gezegenimizde var olan hayatın büyük kısmı bunu atlatmayı başaramadı.
Maalesef, bu cins bir felaket, biz insanları ya da en azından teknolojik medeniyetimizin öğelerini de alıp götürebilir.
Barnosky’nin Stanford’dan meslektaşı ve birebir televizyon programında konuk olan Paul Ehrlich, Pelley’e “Ben ve meslektaşlarımın büyük kısmı buna maruz kalacağımızı düşünüyoruz” diyor ve “Önümüzdeki birkaç on yıl, alıştığımız medeniyetin sonu olacak” diye ekliyordu.
Araştırmacılara kalırsa, beşerler bir seviyeye kadar hayatta kalmayı başarsalar dahi, ömür etraflarında gerçekleşen tahribat, doğal besin zincirinde yaşanan yıkım, topraktaki randıman kaybı ve daha fazlasını beraberinde getirecek olan geniş ölçekli kitlesel yok oluş tesirleriyle, bu acımasız gerçeklik çağdaş insan toplumunun parçalanmasına yol açacak üzere görünüyor.
GEZEGEN KURTULSA DA İNSAN MEDENİYETİ SİLİNİP GİDECEK
Barnosky, “Gezegeni katlettiğimizi söylemenin çoka kaçacağını söyleyebilirim; çünkü gezegen iyileşecektir” diyor: “Şu anda yaptığımız şey, kendi ömür biçimimiz yok etmek.”
Farklı bir formda söylersek: Şayet beşerler büyük ölçüde bu gidişatı düzeltmezlerse, gezegende neden olduğumuz yıkım bu düzeltmeyi bizim açımızdan ziyadesiyle tatsız bir biçimde gerçekleştirecek. Bu, ürkütücü olmakla bir arada öteki uzmanların da lisana getirdiği bir ihtar.
Günümüzde Ehrlich’in, çok nüfus ve kitlesel yok olma mevzularında simgeleşmiş bir isim olduğunu belirtmek gerekiyor. Çok seviyedeki insani gelişim ve nüfus artışının tehlikeleriyle ilgili birinci çağdaş kitaplardan biri olan Nüfus Bombası’nı 1968 yılında yayınladı ve o periyotta ortaya koyduğu tartışmalı iddialar sebebiyle bir alarm sireni olarak kabul gördü.
Tartışmalı kestirimlerinin hepsi gerçekleşmemiş olsa bile, o vakitten bu yana iki büyük öngörüsü -sera gazlarının kutup buzullarını eriteceği ve insanlığın yaban tabiata karşı galip geleceği- tartışmasız biçimde gerçekleşti. Ve maalesef, bunların gerçekleşmesine yol açan mantık, iç karartıcı bir biçimde tanıdık görünüyor.
Ehrlich’e kalırsa sorun ‘çok fazla insan, çok fazla tüketim ve büyüme çılgınlığı’; bu, büyük ihtimalle çok az insanın dişe dokunur bir yavaşlama belirtisi gösterdiğini ileri süreceği bir gerçek.
Ehrlich program sunucusuna verdiği demeçte, “İnsanlık sürdürülebilir durumda değil. Bütün gezegen çapında (temelde sizin ve benim) ömür biçimimizi devam ettirebilmek için [bizimki gibi] beş Dünya’ya daha muhtaçlığımız var” diyor.: “Tabii ki bu gezegenleri nereden bulacağınız bir muamma.”
90 yaşındaki araştırmacı, “İhtiyaç duyacağımız kaynaklar ve hayatlarımızı destekleyen sistemler, elbet ki yok ettiğimiz biyolojik çeşitlilikten ibaret” diyor: “İnsanlık, çok ağır bir formda, kesmekte olduğumuz bir kısmın üzerinde oturuyor.”
Yazının yepyenisi Futurism sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)