Ricardo Sumalavia nın ‘Bir Kol Hikâyesi’ isimli novellası Hazal Akbaş çevirisiyle Holden Kitap tarafından yayımlandı Escort Keçiören Özgün kurgusuyla dikkat çeken kitap babasının vefatının akabinde aldığı gizemli bir e posta ile babasının geçmişindeki gerçeklerin peşine düşen bir adamı mevzu edinmekte
1968 yılında Lima da doğan Ricardo Sumalavia Keçiören Escort Peru Katolik Üniversitesi Doğu Edebiyatları Profesörü ve Doğu Araştırmaları Merkezi Müdürü 1993 yılından itibaren kitapları yayımlanan müellifin orjinal ismi ‘Historia de un brazo’ olan 2019 yılında yayımlanan ‘Bir Kol Hikâyesi’ Ankara Escort isimli novellası Türkçeye çevrilen birinci yapıtı Birincinin Barış Şehri nin hazırladığı kapak dizaynıyla ön plana çıkan kitap birinci sayfadan itibaren farklı bahsiyle okuru kendine çekiyor Mevzuya kısaca değinmek gerekirse gövdesinde Escort Bayan üçüncü bir kolu olan kolcuk bir adamın vefatıyla birlikte oğlunun babasının katil olduğunu ima eden gizemli bir e posta alması ve bu suçlamanın gerçekliğini araştırması Bu araştırmanın sürmesi için de Keçiören Escort Bayan yapması gereken tek şey babasının anılarına odaklanması Babası böbrek kanseri geçirdiği bu sebeple hemodiyaliz tedavisi gördüğü doksan yaşını aştığı için bunamadan mustarip Bunadığı vakit anlattığı öyküler ise görsel hafıza ve şuur dışı vasıtasıyla tamamlanmakta O denli ki kardeşi Elias ile oğlunu karıştıran her kıssada oğlunun sevgilisi Tamara dan bahseden torunu Adolfo yu da anılara dahil eden anlatılar kelam konusu Bazen de oğlunun yazdığı kıssalarla anılarını birleştirmekte Metnin asıl vurucu yanı da bu Gerçek kurmaca ayrımını ortadan kaldırması ve her anlatıda gerçeği tekrar kurgulaması veyahut kurgunun yine gerçekleşmesi Böylece adam birincinin hacker arkadaşından yardım ister ancak buradan pek bir sonuç çıkmaz Babasının anlattıklarını düşünmeye onlardan bir ipucu yakalamaya çalışsa da önemli bir ilerleme kaydedemez Akabinde kendi anılarına odaklanır Kendi anılarından silik birtakım sahneler ona yardımcı olsa da çıkarım yapmasını sağlayacak asıl şey bir obje olacaktır Annesinin babası öldükten sonra ona gönderdiği eski bir albümdeki bir fotoğraf Bu fotoğraf sayesinde kurgunun omurgasını kavrayan adam son düğümü ise tekrar babasının anlattıklarıyla çözecek lakin bu son anlatıyı oğlundan işitecektir Tekrar de adamın ulaştığı sonucun kesin olarak gerçek olup olmadığını bilemeyiz
İşte bu kurgu içerisinde birincinin babalar ve oğullar sorunu göze çarpar ki bunu epigraftan çıkarmak da mümkün Lakin buradaki babalar ve oğullar problemi bildiğimiz şekilde baba iktidarını yıkarak kendini inşa etme biçiminde değil Rol değişimi üzerinden Yani babanın hem fizikî hem de zihinsel gücünü yitirdiği vakit tabir yerindeyse bir çocuk babaya dönüşmesi onun bu durumu karşısındaki oğulun da baba çocuk olması
Şimdiyse benim zihnimde bir fotoğraf var Onu yaşlı haliyle dalgın bakışlarıyla görüyorum Babamın oğlu üzere kardeşi ya da sırdaşı üzere de değil babasıymış üzere hissediyorum kendimi s 23
Üstelik bu oğulun da erkek çocuk sahibi olduğunu düşünürsek işbu çocuk baba baba çocuk rollerini iki babanın tek bir babaya dönüşmesi olarak okumak mümkün Çünkü baba oğul torun üçlüsünün gerçekliği tekrar üçü tarafından inşa edilmekte Elbet bu inşa sürecinde hayal ile gerçeğin iç içe geçtiği anlatılar anılar eşya ve yer rol oynamakta Bu türlü bakıldığında gerçek hem soyut hem somut hem objektif hem öznel hem okunabilir hem de okunamaz bir kavram olarak karşımıza çıkmakta Bilhassa de okunabilenin bir gramere sahip olması gerektiği gramerin de manalı göstergelerden oluşan bir gönderim vasıtası veyahut bir tabirin uygulaması olduğu düşünülürse hem okunabilir hem de okunamaz bir gerçeğe temas ederiz Buradan hareketle de gerçek ve gerçeklik için şu soruyu sormak mümkün Gerçeklik lisanın içinde midir dışında mıdır Üstelik babanın oğlunun yazdığı öyküleri de anlatılarına dahil etmesi bu soruyu daha da karmaşık hâle getirecek kurmaca gerçek münasebetini dallanıp budaklandıracaktır Ki hepsinin kurmaca bir metin içerisinde olduğu hesaba katılmazsa
Metinde bir yandan da hafızanın temel ayaklarını gözlemleriz Şuur görsellik eşya ve yer O denli ki hatırlama hareketinin etken mi edilgen mi olduğunu sorgulamak mümkün Birçok vakit cansız varlıklar sayesinde hatırlama hareketini tamamlayabiliyor oğul Böylelikle bizim hatırlamadığımız lakin objelerin bize hatırlattığı da düşünebilir Hakikaten varoluş sürecimiz boyunca eşya ve yer bizden daha muhafız olarak karşımıza çıkar Üstelik onların bu gücü ve yitimsizliği karşısında bireyin kendini güçsüz ve yitimli hissetmesi olağandır Birçok yazın ve düşün insanı yerin ve eşyanın hükümdarlığına ya savaş açmış ya da boyun eğmiştir O denli ki onlar vakti da eğip bükme kudretine sahip olur Böylelikle gerçek vakitten ontolojik vakte sıçrama yapıldığını görürüz Gerçekten kitapta da ontolojik vakitle gerçek vaktin iç içeliğine şahit olmaktayız
‘Bir Kol Öyküsü’nün bu düşünsel açılımlarının yanında Peru nun siyasi iklimini ve toplumsal yapısını sızdırdığını da eklemeli Siyaseti ve sosyolojiyi okurun gözüne sokmadan satır ortalarında sıkı idareden personel grevlerinden sendikalardan sokağa çıkma yasağından bahseden bir anlatıcı kahraman bakış açısıyla oğul mevcut Öte yandan halkın siyasi problemler karşısındaki tavrını görmek de mümkün Baba nın sendikalara flört etmek için gitmesi mesela Veyahut grevlerdeki kaotik ortamların hesaplaşmak için fırsat bilinmesi üzere Kısaca toplumsal şuurdan bahsetmek güç
Kolcuk sıkıntısına gelirsek bunun sembolik bir manaya sahip olup olmadığını söylemek güç olsa da Baba yı yabancılaştırdığı su götürmez Kolcuğu gören hemşirenin korkması Tamara nın onu gördükten sonra kusması aile bireylerinin kolcuk hakkında konuşmamayı tercih etmesi üzere durumlar Baba yı ötekileştirmekte Öte yandan kolcuğun fizikî manada ve cinsellik konusunda yararlı olduğundan da bahsedilmekte Açık seçik anılarını anlatmaktan haz alan Baba için kolcuk bu biçim bahislerde onu öteki erkeklerden üstün kılan bir övünç kaynağı olarak karşımıza çıkıyor Enteresandır ki erkini kolcuk üstünden inşa etmekte Baba Burası kıymetli bir nokta zira kolcuk penis ötesi bir fonksiyona sahip olmakla birlikte özellikle oğulun aktardıklarından yola çıkarsak tıpkı penis üzere dürtüsel olarak aksiyona geçen bir organ olarak betimlenmekte Buna en hoş örnek ise baba oğulun satranç sahnesi
Kolcuk apansız uzanıp satranç taşlarından birini tereddütle aldı Taşı ölçüp tarttı ve oyuna devam etti Bu küçük ve sıkı elle ilgili en şaşırtan şey yaptığı atılımların güya el diğer bir akla itaat ediyormuş üzere süratli ve kararlı olmasıydı s 85
Baba oğul ortasında iktidara dayalı bir uğraşın yer aldığı tek somut sahnede kazanan baba olur Lakin dikkat edilirse oyunu oynayan özne baba değil kolcuktur Kolcuk ondan bağımsız bir varlıkmış üzere hareket ederek iktidarını tesis eder Kısaca oyun üzere cinsellik üzere hengame üzere erk gayretinin olduğu durumlarda dürtüsel hareket ederek erki perçinleyen yarı şuurlu bir penis üzeredir kolcuk İlaveten Baba nın ekseriyetle evli bayanlarla birlikte olduğunu bundan daha çok haz aldığını söylemeli Bu bağlamda kolcuk öteki erkeğin dişisini elde etmek için de kullanılır Kolcuk cinsellik erk üçgenindeki aşırılığa bakıldığında gizemli e postadan hareketle şu soruyu sormak mümkün Katil olabilir mi Baba Tam da burada kolcuğun varoluşuna dair Baba tarafından yaratılan ve iştahla tahkiye edilen bir mite dönelim Baba nın bir ikiz kardeşi varmış anne karnındayken onu yemiş ikizinden geriye yalnızca bu kol kalmış Kısaca kolcuğun varoluş sebebi her ne değerine olsun erkek iktidarını korumaktır Bayanlara ve öbür erkeklere karşı Tahminen haddini aşan bir sıçrama olacak ancak metindeki siyasi kırıntıları biriktirirsek Latin Amerika nın Amerika dayanaklı darbe dolu tarihi hatıra gelmez mi Evet on yıllar boyunca kolcukların zulmüne maruz kalan bir coğrafyayı düşünmek kanaatimce mümkün Böylece kolcuk da çok açılımlı bir sembol manzumesi olarak metinde yer almakta Tekrar bu minvalde bir düşünüm daha ekleyelim
Üstteki rol değişimi tezini yanlışlarsak ve babanın yegâne iktidar sahibi olduğunu düşünürsek daha manalı bir okumaya ulaşabilir miyiz Tahminen Çünkü babanın ölmüş olması dahi onun korkutucu olmasını engellemez zira kolcuğu fark eden hemşire dahi çığlığını tutamaz Bu türlü düşünüldüğü takdirde Latin Amerika coğrafyası için meyyit faşizmin tekrar hortlama tehlikesinden korktuğuna varılabilir Meyyit babanın saçtığı tehlike mağlup faşizmin saldığı endişe Yitimsiz bir kaygı tansiyon ve tekinsizlik
Sözün özü Ricardo Sumalavia nın ‘Bir Kol Hikâyesi’ novellası gerek felsefi gerek edebi birçok açılıma elverişli bir metin olmakla birlikte kıta coğrafyasının siyasi toplumsal problemlerine da temas eden çok katmanlı bir yapıt olarak Hazal Akbaş ın uzman çevirisiyle birinci sefer Türkiye okuruyla buluşmakta Müellifin öteki yapıtlarının da çevrilmesi dileğiyle