Taban fiyat hesaplamalarının gün bazlı mı ay bazlı mı yapılacağı tartışması, patronlar için önemli bir ceza mümkünlüğünü gündeme getirdi. Minimum fiyatı Cumhurbaşkanı Erdoğan 8.506.80 Tl olarak açıklamıştı. Lakin 29 Aralık 2022 Perşembe günü Resmi Gazete’de yayımlanan Minimum Fiyat Tespit Komitesi Kararı, minimum fiyatı “bir günlük olağan çalışma karşılığı olarak 333,60 TL ” olarak belirliyordu. Erdoğan’ın aylık olarak açıkladığı ölçüye rağmen Kurulun yasal düzenlemesi günlük fiyata nazaran yapıldı. Minimum Fiyat Yönetmeliği’nin 4/d unsurunda de “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve emekçinin besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere zarurî muhtaçlıklarını günün fiyatları üzerinden taban seviyede karşılamaya yetecek fiyat..” formunda günlük bir tarif yapılıyor.
T24 müellifi Murat Batı, taban fiyatın aylık ödeneceğine dair hukuksal bir desteğin olmadığını belirtiyor. Minimum fiyatın günlük hesaplamalarla ödenmesi gerektiğinin altını çizen Batı, patronu de 31 gün olan aylarda eksik ödeme yapmamaları için uyardı. Batı eksik ödemenin cezai yaptırımlarını şöyle aktardı:
“Olur da minimum fiyat aylık net 8.506,80 TL ödenirse ne olacak? O vakit idari para cezası devreye giriyor. Zira Minimum Fiyat Yönetmeliği’nin 12’nci hususu ‘İşçilere, Komitece belirlenen fiyatlardan düşük fiyat ödenemez. İş mukavelelerine ve toplu iş mukavelelerine bunun bilakis kararlar konulamaz. Patronlar tarafından, çalışanlara sağlanan toplumsal yardımlar sebebiyle taban fiyattan rastgele bir indirim yapılamaz.’ şeklinde emreder.
Yani İş Kanunu’nun 39’uncu hususu ile Yönetmeliğin 11’nci hususu asgari fiyat, Resmi Gazete’de yer alan Komite Kararıyla ilan edilen tutardır ve 12’nci unsuru de bu meblağın altında ödeme yapamazsın lafzıyla emreder.
Örneğin Ocak 2023’ü düşünelim, 2023 Ocak ayı 31 gündür. Ocak 2023 için bu bireye brüt 333,6×31 gün= 10.341,6 TL üzerinden ödeme yapılmalıdır. Fakat minimum ücretlinin Ocak 2023 maaşı 10.008 TL olarak dikkate alınırsa bir günlük fiyat eksik ödenmiş sayılır.
Amaann nereden bilinecek bu, herkes o denli yapmıyor mu?!! Demeyin, su-i misal emsal olmaz.
Çünkü İş Kanunu m.102/a uyarınca komisyonun belirlediği taban fiyatı personele ödemeyen yahut noksan ödeyen patron hakkında personel başına her ay için 956 TL idari para cezası kesilir.
Aylık kontrat yapanlara da birebir ceza kesilecek…
Ama biz mukaveleyi Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın internet sayfasında yer alan aylık net 8.506,80 ve brüt 10.008 TL üzerinden yaptık, artık ne olacak? Komitece Resmi Gazete’de ilan edilen günlük fiyatın altında ödeneceğine ait iş kontratı düzenlense bile –örneğin, Bakanlığın açıkladığı 8.506,80 TL olarak mukavele tesis edilip ödense bile- Yönetmelik m.12 ve ilgili öbür mevzuat kararlarının lafzı bu, Devleti bağlamaz ve ceza kesilmesine pürüz değildir biçimindedir.
Daha kolay bir sözle taban fiyatla çalışan birine 31 gün ile biten aylarda 8.506,80 TL ödemeye devam ederseniz ve Bakanlık kontrol elemanlarınca ya tabiatıyla ya da şikâyet üzerine yapılan bir kontrolde tespit edilirse İş Kanunu m.102/a uyarınca patrona her ay için emekçi başına 956 TL idari para cezası kesilecektir. 2023’te ise 31 gün ile biten 7 ay bulunduğu gerçeğiyle birlikte bir ay için kesilecek idari para cezasını 7 ile çarpmamız gerekecektir. Bu da yıllık (956×7) 6.692 TL yapar.
Ayrıca 31 gün ile biten aylarda eksik SGK primi de kelam konusu olacağından oradan da bir ceza meblağı var.
Benden uyarması, taban fiyatı tastamam ödeyiniz…”