ANKARA – Seçimlerin yaklaştığı süreçte Alevilere yönelik yeni bir açılım atağında bulunan AK Parti, cemevlerinin elektrik ve su masraflarının karşılanmasını da içeren 23 unsurluk torba kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu.
Cemevlerinin aydınlatma masraflarının Kültür ve Turizm Bakanlığı; içme ve kullanma suyu gereksinimlerinin ise mahallî idareler tarafından indirimli yahut fiyatsız karşılanmasını da kapsayan teklife nazaran, cemevlerinin üretim, bakım ve tamir işleri de lokal idarelerin sorumluluğunda olacak.
Teklifin 8’inci unsurunda ise İmar Kanunu’na ek unsur yapılarak, cemevlerine imar planlarının düzenlenmesinde bölgenin kaideleri ve gereksinimleri göz önüne alınarak yer ayırılması; cemevi yapılabilmesi için de kaymakam yahut validen müsaade alınması öngörülüyor.
İktidarın yasal düzenleme içeren adımını ‘seçim hamlesi’ olarak niteleyen ve ‘kabul edilemez’ bulan Alevi dernek ve federasyon temsilcilerine nazaran Aleviler ve Alevilik inancı hükümet tarafından her etapta denetim altına alınmak isteniyor.
‘İKTİDAR ALEVİLERİ BİR İNANÇ TOPLULUĞU OLARAK DEĞİL, KÜLTÜREL BİR TOPLULUK OLARAK TANIMLAMAK İSTİYOR’
Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Lideri Mustafa Aslan’a nazaran iktidarın bu teklifi ‘Alevilerin taleplerinden uzak’, ‘samimiyetsiz’ ve ‘Alevilik inancını tekrar tanımlamaya dönük’ bir atılım. AK Parti’nin seçime giderken hayata geçirmek istediği düzenlemeyi ‘Alevileri yok sayan’ bir anlayışın eseri ve ilanı olarak pahalandıran Aslan, “Bu anlayışın yansımasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kurulacağını açıkladığında görmüştük. İktidar Alevileri bir inanç topluluğu olarak değil, kültürel bir topluluk olarak görüyor ve bu biçimde tekrar tanımlamak, dizayn etmek istiyor. İktidarın seçime beş kala yaptığı bu Alevi açılımı demokratik olmadığı üzere taleplerimizin altını boşaltmak, sulandırmak gayesi taşıyor. Bu kapsamda yapılmak istenen düzenleme de Alevi inancını yok sayan bir atılımdan ibarettir” dedi.
‘DÜZENLEME ALEVİLİK İNANCINA VE CEMEVLERİNE BİR DARBEDİR’
AK Parti’nin, düzenlemeyi de kapsayan Alevi açılımını tam manasıyla ‘Alevilik inancına ve cemevlerine bir darbe’ olarak niteleyen ve ‘kabul edilemez’ bulan ABF Lideri Aslan şunları söyledi:
“Cemevlerinin, valilik ve kaymakamlık müsaadesine bağlanmak istenmesi Alevileri denetim altında tutma baskısıyla paraleldir. Cemevlerinin üretimi noktasında ‘vali ve kaymakam izni’ aranması hususu resmen bir darbedir, kayyımdır. Alevi toplumunu, masrafların karşılanacağı biçiminde parayla terbiye ederek denetim altında tutma gayretidir. Kendi Alevi toplumunu yaratma uğraşı, talebidir. Emel iktidardan müsaadesiz adım atılmamasını sağlamak. Cemevleri yasal statüye sahip olmadığı, ibadethane olarak kabul görmediği sürece iktidarın atacağı hiçbir adım karşılık bulamayacak, samimi olmayacak. Bu noktada da muhalefet milletvekillerinden yasa teklifinin geçmemesi için uğraş etmesini bekliyoruz. Buradan MHP önderi Devlet Bahçeli’ye seslenmek istiyorum; büyük ortağına karşı çık.”
‘ALEVİLERİN TALEPLERİNİ ELEKTRİK, SU PARASINA İNDİRGEYEN YAKLAŞIMI REDDEDİYORUZ’
İktidar partisinin Meclis’e sunduğu düzenlemeyi pahalandıran Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Lideri Cuma Erçe, “Bizi seçim gereci yapmak istiyorlar. Biz o denli kolay bir topluluk değiliz. Kimse bizi çantada keklik olarak görmesin” dedi.
İktidarın daima “Aleviliği tanım eden” bir yaklaşım içinde olduğunu ve bunu reddettiklerini kaydeden Erçe şunları söyledi:
“Aleviliği ve Alevilerin taleplerini elektrikle, suyla, betonla tanım eden, bu noktaya indirgeyen onur kırıcı bir yaklaşım kelam konusu. Yüzyıllardır Alevileri inkar ve imha etmeye çalışarak bugüne gelen devlet aklı, şimdilerde Alevilerin taleplerini, problemlerini elektrik, su parasına, cemevinin betonuna, çimentosuna indirgeyen bir yaklaşım sergiliyor. Biz bu bakış açısını başından bu yana reddediyoruz. Bizim sorunumuz elektrik, su sıkıntısı değil; bizim problemimiz eşit yurttaşlık hakkı ile bir arada verdiğimiz kimlik uğraşı. Bu üzere düzenlemeleri ‘Aleviler içinde bir çözülme yatabiliriz miyiz?’ fikri ile yapıyorlar. Bunun bu türlü olmayacağını yıllardır gösterdik hâlbuki.”
‘HİÇBİR TALEBİMİZDEN VAZGEÇMEYECEĞİZ’
Cuma Erçe’ye nazaran bugüne kadar açık ve net olan taleplerine karşın atılan bu adım büsbütün toplumda bir manipülasyon yaratmaya, seçimlere giderken Aleviler üzerinden bir siyaset kurmaya yönelik. Başta eşit yurttaşlık olmak üzere cemevlerinin ibadethane sayılarak anayasal garantiye alınması üzere taleplerinden vazgeçmeyeceklerini belirten Erçe, şunları söyledi:
“Alevi çocuklarına yönelik mecburî Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin kaldırılması talebinden vazgeçmeyeceğiz. Sivas Katliamı’nda yitirdiğimiz 33 canımız ismine Madımak Oteli’nin ‘utanç müzesi’ yapılması talebimizden vazgeçmeyeceğiz. Şimdiye kadar elimizden alınan, gasp edilen dergahlarımızdan başta Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı olmak üzere tüm dergahlarımızın Alevilere iade edilmesi talebimizden vazgeçmeyeceğiz. Biz seçimlerin gereci olan bir topluluk olmayız ve buna asla müsaade vermeyiz. Aleviliği tanım etmeye kalkan, kendine nazaran bir Alevilik yaratmaya çalışan anlayıştan vazgeçeceksiniz.”
‘ALEVİLERİ DENETİM ALTINA ALMAK İSTİYORLAR’
Cemevlerinin üretiminde valilik ve kaymakamlık müsaadesi aranmasının öngörüldüğü unsurun ‘sakıncalı’ olduğunun da altını çizen Erçe şöyle devam etti:
“Hükümet cemevlerinin imalindeki her kademeyi denetim altına almak istiyor. Aleviler, cemevlerini nerede yapmak istiyorlarsa orada olsun ister. Bu da Alevilerin ağır olduğu yerlerde cemevi yapılması manasına gelir. Olmayan bir talebimizi önümüze koyuyorlar. Cemevlerinin valilik ve kaymakamlık müsaadesine bağlanması asla kabul edilebilir bir husus değil. Bizi seçim gereci yapmak istiyorlar. Biz o denli kolay bir topluluk değiliz. Kimse bizi çantada keklik olarak görmesin.”
‘TÜM CEMEVLERİNE ‘CEMEVLERİ İBADETHANEMİZDİR’ AFİŞLERİ ASTIK’
Alevi Dernekleri Federasyonu Lideri (ADFE) Celal Fırat da iktidarın bu düzenleme üzerinden Alevilik inancını yine tanımlamasına müsaade vermeyeceklerini söyledi.
Alevilerin cemevlerinin ibadethane sayılması ve yasal statü kazanmasına ait taleplerinin vazgeçilmez olduğuna vurgu yapan Fırat, düzenlemeye reaksiyon olarak Türkiye’deki tüm cevevlerine “Cem ibadetimiz, cemevleri ibadethanemiz” yazılı pankartlar astıklarını söyledi.
Fırat, “Tüm cemevlerine pankartlarımızı astık. Bu noktada bizim talebimiz net. İktidarın Aleviliği tekrar tanımlama, yaratma gayreti seçime giderken daha da somutlaştı. Fakat biz bu atılımları, adımları kabul etmiyoruz. Cemevlerinin denetim altında tutulmasını büsbütün reddediyoruz” diye konuştu.